“Doğrusu biz Kur’ân’ı Kadir gecesinde indirmişizdir. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.”

(Kadr Sûresi, 1,2,3,4,5)

Kadir Gecesi Duası ve Anlamı

Hz. Aişe validemiz demiştir ki;

Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)’e:

“Ey Allah’ın Rasûlü! Kadir gecesine rastlarsam nasıl dua edeyim?” diye sordum.

Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem):

“Allâhümme inneke afüvvün, tühibbul afve fa’fü annî diye dua et”

buyurdu.

(Tirmizî, Daavât, 84; İbn Mâce, Duâ, 5)

Anlamı:

Allâh’ım! Şüphesiz ki Sen çok affedicisin, affı seversin. O hâlde beni de affet.

Ebû Hureyre (Radıyallâhu Anh) anlatıyor:

Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem):

“Kim inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek Kadir Gecesini ihya ederse kendisinin geçmiş günahları bağışlanır.”

buyurdu.

(Buhâri, İman: 25, Savm: 6, Fezâilu Leyleti’l-Kadr: 1, Müslim, İmâra: 103 (1876) )

Kadir Gecesi’nin Ramazan ayında olduğu kesindir. Ancak hangi güne tekabül ettiği konusunda farklı rivayetler vardır.

Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Kadir Gecesi’ni Ramazan ayının son on günü içerisindeki tek rakamlı gecelerde aramamızı belirtmiştir:

“Siz Kadir Gecesi’ni Ramazanın son on günü içerisindeki tek rakamlı gecelerde arayınız.”

(Buhârî, Fezâilu Leyleti’l-Kadr, 3; Müslim, Sıyam, 216)

Yine başka bir hadiste Ebû Said el-Hudrî (Radıyallâhu Anh) anlatıyor:

Hz. Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) ile birlikte Ramazan’ın ortasındaki on günde itikâfa girdik. Yirminci günün sabahında (itikâf yerinden) çıkıp bize hutbe verdi ve:

“Bana Kadir Gecesi gösterildi, sonra unutturuldum, ama siz onu sonlardaki on gecenin teklerinde arayın. Yine bana, kendimin (bu gecenin sabahında) su ve çamur içerisinde secde ettiğim de gösterildi. Kim Allah’ın Rasûlü ile itikâfa girmiş ise yerine dönsün”

buyurdu.

Biz de (itikâf yerimize) döndük. Gökte hiçbir bulut görmüyorduk. Bu sırada bir bulut geldi ve öyle yağmur yağdı ki, mescidin tavanı bile aktı. Mescidin tavanı hurma dallarından idi. Sabah namazı kılındı. Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)’i su ve çamur içerisinde secde ederken gördüm. Alnındaki çamurun izlerini bile gördüm.

(Buhârî, Fezâilu Leyleti’l-Kadr: 2,3, Ezân: 41, 135, 151, İ’tikâf: 1, 9, 13)

Bu yazıda Kadir Gecesi Hangi Gün, Kadir Gecesi Duası ve Anlamı konularına değinilmiştir.

Büreyde Radıyallahu Anh anlatıyor:
Hz. Peygamber (Aleyhissalâtu Vesselâm) ashâb-ı kirâma, kabristana gittikleri zaman şöyle demelerini öğretirdi:

Esselâmü aleyküm ehled diyârî minel-mûminîn ve’l müslimin. Ve İnnâ inşaallâhu lelahikûn. Es’elûllâhu lenâ ve lekümü’l âfiyeh.

Anlamı: “Selâm size, ey bu diyârın mü’min ve Müslüman olan sakinleri! Bizler de inşallah size katılacağız. Allah’tan bize ve size afiyet dilerim.”
(Müslim, Cenâiz 104. İbni Mâce, Cenâiz 36.)

Diğer bir dua ise şu şekildedir:

Esselâmu aleyküm dâra kavmin mü’minîne. Ve İnnâ biküm lahikûne ve innâ lillahi ve inna ileyhi raciûne lekad esabtüm hayran becîlen ve sebektüm şerran tavilen.

Anlamı: “Ey mü’minler topluluğunun yurdu! Biz de size katılacağız. Biz Allah’a aidiz ve biz O’na tekrar dönücüleriz. Siz büyük bir hayra nail oldunuz, uzun bir şerri geride bırakıp gittiniz.”
(Ali el-Müttâkî, XIII, 299/36864; krş. Müslim, Taharet, 12; İbn Mâce, Cenâiz, 36)

Kadir Gecesi’nin Ramazan ayında olduğu kesindir. Ancak hangi güne tekabül ettiği konusunda Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur;

“Siz Kadir Gecesi’ni Ramazanın son on günü içerisindeki tek rakamlı gecelerde arayınız.”

(Buhârî, Fezâilu Leyleti’l-Kadr, 3; Müslim, Sıyam, 216)

Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem, Ramazan ayı girince diğer günlerden daha fazla ibadet ederdi. Ramazanın son on gününde ise Ramazan ayının diğer günlerinden daha fazla ibadet ederdi. O halde Ramazan ayının son on günü içindeki gecelerden her birini Kadir Gecesi bilerek ibadet eden, Kadir Gecesi’ni de ihya etmiş olur.

Bin aydan daha hayırlı olan bir gece için Ramazan ayının son 10 gününü daha fazla ibadetle, salih amelle ve sadaka vererek geçirmeliyiz.

İmamı Şarani Hazretleri ise Ramazan ayının giriş günlerine bakarak Kadir Gecesi için tespitlerde bulunmuştur. Elbette bu tespitler neticesinde Kadir Gecesi’nin günü kesin böyledir diyemeyiz. En doğrusunu Allah bilir.

İmamı Şarani’ye göre Kadir Gecesi hesaplaması şu şekildedir:

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Pazartesi gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 20’sini 21’e bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Salı gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 26’sını 27’ye bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Çarşamba gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 18’ini 19’a bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Perşembe gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 24’ünü 25’ine bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Cuma gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 16’sını 17’ye bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Cumartesi gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 22’sini 23’e bağlayan gecedir.

Hicri takvime göre Ramazan 1, o senenin Miladi takvime göre Pazar gününe denk gelirse Kadir Gecesi, Ramazan ayının 28’ini 29’a bağlayan gecedir.

İmam-ı Şaranî Hazretleri’nin bu hesaplamalarına göre 2025 yılı için Kadir Gecesi, 22 Mart 2025 Cumartesi gecesidir.

Faizle ilgili hadisler:

Hz. Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh) anlatıyor:

Resûlullah (Aleyhissalâtu Vesselâm) buyurdular ki:
“Mirac gecesi, bir kavme uğradım ki, karınları evler gibi iri idi. Bu karınların içi yılanlarla dolu idi ve yılanlar dışarıdan gözüküyorlardı.
Ben: “Ey Cibril bunlar kimlerdir?” diye sordum.
“Bunlar faiz yiyenler!” dedi.¹

İbni Mes’ûd (Radıyallahu Anh) şöyle dedi:

Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), faiz alana da verene de lânet etti.²

Hz. Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh) anlatıyor

Nebî (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“İnsanı helâke sürükleyen yedi şeyden sakınınız.”
Sahâbîler:
“Yâ Resûlallah! Bu yedi şey nedir?” diye sordular.
Resûl-i Ekrem şöyle buyurdu:
“Allah’a şirk koşmak, sihir ve büyü yapmak, Allah’ın öldürülmesini haram kıldığı bir insanı öldürmek(haklı olarak öldürülen müstesna), fâiz yemek, yetim malı yemek, düşmana hücum sırasında harpten kaçmak, evli olup hiçbir şeyden haberi olmayan namusuna düşkün Müslüman kadınlara zina isnad etmek.”³

Bilâl-i Habeşî (Radıyallahu Anh), Allah Rasûlüʼne güzel bir hurma götürür.

Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem);
“Bunu nereden buldun?” diye sorunca
Bilâl (Radıyallahu Anh);
“Bizde âdî hurma vardı. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yemesi için ondan iki ölçek vererek bundan bir ölçek satın aldık.” der.
Bunun üzerine Hazret-i Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem);
“Eyvah! Bu ribânın/fâizin ta kendisi, sakın öyle yapma! Şayet iyi hurma satın almak istersen elindekini ayrıca sat; sonra onun parasıyla iyi hurmayı satın al.” buyurur.⁴

Hz. Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh) anlatıyor:

“Resulullah (Aleyhissalâtu Vesselâm) buyurdular ki:
“Faiz yetmiş çeşit günaha sebeptir. En hafifi kişinin anasıyla zina yapması gibidir.”⁵

Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Vedâ Hutbesi’ni îrâd ederken şöyle buyurmuştur:

“Ashâbım! Kimin yanında bir emânet varsa, onu sâhibine versin! Fâizin her çeşidi kaldırılmıştır; ayağımın altındadır. Lâkin borcunuzun aslını vermek gerektir. Ne zulmediniz ne de zulme uğrayınız! Allâh’ın emriyle fâizcilik artık yasaktır. Câhiliyeden kalma bu çirkin âdetin her türlüsü ayağımın altındadır. İlk kaldırdığım fâiz de Abdulmuttalib’in oğlu (amcam) Abbâs’ın fâizidir.”⁶

Rasûlullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ümmetine şöyle îkaz buyurmuşlardır:

“Kim malını fâiz yoluyla artırırsa, onun âkıbeti mutlakâ malının azalarak iflâsa (fakirliğe) sürüklenmesidir.”⁷

“Kim bir kardeşinin işini yapmak için aracı olur, o da buna karşılık bir hediye verirse, hediyeyi kabul ettiği takdirde, fâiz kapılarından büyük bir kapıya girmiş olur.”⁸

“Biriniz, kardeşine ödünç para verir de ödünç alan kimse, ona bir şey hediye ederse, kabûl etmesin. Veya bineğine bindirmek isterse ona binmesin. Ancak daha evvel aralarında hediyeleşme ve yardımlaşma cârî ise bu müstesnâ.”⁹

Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) diğer bir hadîs-i şerîflerinde:

“Muhakkak ki ribânın (fâizin) en şiddetlisi, haksız yere bir Müslümanın şerefine dil uzatmaktır.” buyurmuşlardır.¹⁰

Ebû Hüreyre (Radıyallahu Anh) anlatıyor:

Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) söyle buyurmuştur:
“İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki faiz yemeyen hiç kimse kalmayacak! Kişi doğrudan yemese bile ona tozundan bulaşacak.”¹¹

Rasûlullah Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e faiz yiyenlerin azabının bir kısmı rüyâsında gösterilmiştir. Allah’ın Rasûlü (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunu şöyle nakleder:

“…Yürüdük. Nihayet kandan bir nehire vardık. Nehrin içinde yüzen bir adam, kıyısında da yanına birçok taş yığmış bir başka adam vardı. Nehirdeki adam çıkmak isteyince, kıyıdaki onun ağzına bir taş atıyor ve onu yerine geri çeviriyordu. Çıkmak için kenara her gelişinde aynı şeyi yapıyor ağzına bir taş atıyor, o da geri dönüyordu.” Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu adamın neden böyle azap gördüğünü sorduğunda melekler onun faiz yiyen kimse olduğunu söylemişlerdir.¹²

İbn Mes’ud’dan nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

“Faiz yoluyla mal çoğaltan hiç kimse yoktur ki, sonunda durumu (malında) azalmaya dönüşmesin.”¹³

Hz. Cabir demiştir ki;

“Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) faizi yiyene, yedirene, yazana ve buna şahitlik eden iki kimseye lanet etti ve ‘Hepsi (günahta) eşittir.” buyurdu.¹⁴

Hz. Ömer (Radıyallahu Anh) şöyle buyurur:

“Kur’an’dan en son nâzil olan, ribâ (fâiz) hakkındaki âyettir. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), bu âyeti tefsir etmeden irtihal etti. Binaenaleyh siz, ribâyı da (faizi de) rîbeyi de (fâiz şüphesi olanı da) terk ediniz.”¹⁵

Başka bir sözünde Hz. Ömer (Radıyallahu Anh):

“Biz, faize düşme korkusu ile on helalden dokuzunu terk ettik.”¹⁶

Ahmed b. Hanbel Abdullah b. Hanzale’den rivayet edilen hadiste ise faizin şiddetine vurgu yapılmaktadır:

“Kişinin bilerek yediği bir dirhem riba, otuz altı zinadan eşeddir / daha şiddetlidir.”¹7

>>>> Faizle İlgili Ayetler <<<<<

Kaynaklar:
1: İbn-i Mâce, Ticârât, 58
2: Müslim, Müsâkât 105-106; Tirmizî, Büyû’ 2
3: Buhârî, Vasâyâ 23, Tıb 48, Hudûd 44; Müslim, Îmân 145
4: Müslim, Müsâkât, 96
5: İbn-i Mâce: 2274
6: Müslim, Hac, 147; Ebû Dâvûd, Menâsik, 56; İbn-i Mâce, Menâsik, 76, 84; Ahmed, V, 30; İbn-i Hişâm, IV, 275-276; Hamîdullâh, el-Vesâik, s. 360
7: İbn-i Mâce, Ticârât, 58; Hâkim, IV, 353/7892; Beyhakî, Şuab, IV, 392/5512; Taberânî, Kebîr, X, 223/10539
8: Ebû Dâvûd, Büyû, 82/3541
9: İbn-i Mâce, Sadakât, 19
10: Ebû Dâvûd, Edeb, 35/4876
11: Ebû Dâvûd, Büyû, 3/3331
12: Buhârî, Ta‘bîr, 48
13: İbn Mace, Ticaret, 58
14: Müslim, Müsakat , 106
15: İbn Mâce, Ticârât, 58
16: Ali el-Müttakî, IV, 187/10087
17: Sahihu’l-Câmî:3375, Ahmed bin Hanbel; Nureddin el Heysemi, Zevaid, 4/117

İçerik: Faiz hadisleri, faizli ile ilgili hadisler, hadis-i şeriflerde faiz yiyenin durumu, faiz/riba kelimesi geçen hadisler